Korte toelichtende samenvattingen van de Bijbelboeken van het Nieuwe Testament.
De Bijbelboeken van het Nieuwe Testament beginnen met de vier evangelisten. Zij beschrijven ieder vanuit een eigen invalshoek het leven van Jezus hier op aarde. Van zijn geboorte, zijn optreden, lijden, sterven en opstaan tot aan Zijn hemelvaart. Het zijn geen volledige en objectieve biografieën, omdat zij met een bepaald eigen doel hun evangelie schreven. De een vermeld een bepaalde gebeurtenis wel en een ander weer niet en soms worden gebeurtenissen in een andere volgorde vermeld.
1. Mattheüs
Mattheüs behoorde niet tot de 12 discipelen. Hij was tollenaar maar werd volgeling van Jezus nadat deze hem vroeg Hem te volgen.
In zijn evangelie legt hij de klemtoon op:
- – het feit dat in Jezus alle Messiaanse profetieën zijn vervuld,
- – dat Jezus het komende Koninkrijk en de grote Zoon van David is, de grote Koning.
Een zeer bekende tekst is 11:28-29:
“Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.
Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart;
En u zult rust vinden voor uw ziel;
Want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.”
2. Marcus
Hij behoorde niet tot de 12 discipelen, maar was wel een volgeling van Jezus en waarschijnlijk de jongen die naakt wegvluchtte bij de gevangenneming van Jezus. Veel van zijn evangelie tekende hij op uit de toespraken van Petrus.
Legt de klemtoon op:
- – de snelheid waarmee het Koninkrijk door Jezus met daadkracht baanbreekt. In vergelijking met de andere evangeliën verhaalt hij meer daden dan wat Jezus zei.
- – dat Jezus is gekomen om te dienen, als Talja’, knecht, lammetje.
Een zeer bekende tekst is 10:45:
“Want de Zoon van de Mensen is niet gekomen om gediend te worden,
maar om te dienen, en Zijn leven te geven als losprijs voor velen.”
3. Lukas
Geschreven door Lukas aan een zekere Teofilus.
Lukas behoorde niet tot de 12 discipelen, maar was een tot het christendom bekeerde heiden. Hij was arts en naaste medewerker van Paulus.
Teofilus wordt door Lukas aangesproken met hoogedele. Hij zal een hooggeplaatst persoon zijn geweest die tot bekering was gekomen en zich nauwkeurig op hoogte wilde laten stellen door Lukas van de geschiedenis van Jezus.
Lukas legt in zijn evangeliede klemtoon op:
- de diepe menselijkheid van Jezus, te zien in veel verhalen die vaak alleen Lucas vermeldt,
- de enorme bewogenheid van Jezus voor verloren, afgewezen, onder druk gezette, kapotgaande mensen.
Zeer bekende teksten zijn 5:31-32 en 19:10:
“Wie gezond zijn, hebben geen dokter nodig, maar wie ziek zijn.
Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen tot bekering te roepen, maar zondaars.”
“Want de Zoon van de mensen is gekomen om wat vernietigd en verloren is te zoeken en te redden.”
4. Johannes
Hij behoorde tot de 12 discipelen en samen met Andreas de eerste discipel die Jezus volgde. Hij was een volle neef van Jezus en zeer geliefd door Jezus. Samen met Petrus en Jakobus was hij de eerste onder zijn gelijken. Op hoge leeftijd ontving hij op Patmos de openbaring van Jezus Christus.
Legt de klemtoon op:
- – Jezus als het vleesgeworden Woord van God.
- – Jezus als de Christus, de Zoon van God.
- – Dat wij door te geloven leven hebben in Hem!
Misschien wel de meest bekende tekst uit de Bijbel staat in 3:16:
Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.”
En dan volgen nog twee verzen, minder bekend, maar net zo belangrijk en troostvol:
“Want God heeft Zijn Zoon niet in de wereld gezonden opdat Hij de wereld zou veroordelen, maar opdat de wereld door Hem behouden zou worden.”
En:
“Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld, maar wie niet gelooft, is al veroordeeld.”
Sleutelwoorden bij Johannes zijn: waarheid, liefhebben, geloven.
Handelingen van de apostelen
5. Handelingen
Het is een vervolg op het evangelie van Lukas. Hierin beschrijft Lukas hoe het evangelie zich in de wereld verbreidde. Daarbij is het volgende patroon te zien:
wonder-prediking-bekering-vervolging-uitbreiding
Na de beschrijving van de uitstorting van de Heilige Geest, staat het optreden van de apostelen in Jeruzalem centraal, waarbij Petrus de hoofdpersoon is. Petrus die gaandeweg ook buiten Jeruzalem optreedt.
Geschetst wordt hoe door de uitstorting van de Heilige Geest mensen totaal veranderen. De uitstorting zelf was al zeer duidelijk: er was een geweldige windvlaag, je zag vuurtongen aan de discipelen en iedereen kon hen in zijn eigen taal verstaan.
Het had ook grote invloed op het leven van de gemeente zelf: Zij bleven volharden bij het onderwijs van de apostelen, om een hechte gemeenschap te zijn en naar elkaar om te zien, door steeds het avondmaal te vieren, en voortdurend met elkaar te bidden. Op een gegeven moment werd tijdens zo’n gebed zelfs de grond bewogen zo krachtig was de aanwezigheid van de Heilige Geest.
Daarna wordt verteld van de bekering van Saulus die in eerste instantie de gemeente vervolgde om vervolgens de grote zendeling te worden. Drie zendingsreizen van deze Saulus, nu Paulus geheten, worden beschreven; hoe hij overal nieuwe gemeenten stichtte. In Turkije, Griekenland en uiteindelijk in Rome.
Brieven van Paulus
Paulus was een groot Joodse schriftgeleerde en overtuigd vervolger van christenen. Door een rechtstreekse openbaring van Jezus aan hem komt hij tot bekering en wordt apostel van de heidenen. Vandaar de zendingsreizen die hij heeft gemaakt. Naar een aantal van de door hem ontstane gemeenten heeft hij brieven geschreven die nu deel uitmaken van het Nieuwe Testament.
Deze brieven zijn genoemd naar de gemeente of de persoon aan wie geschreven is.
6. Romeinen
Hierin geeft Paulus een uitvoerige uitleg van geloofskwesties:
- Geen mens kan uit zichzelf voldoen aan de maatstaf van God,
- Daarom kan God de mens veroordelen, maar Hij wil hem behouden,
- Door het geloof in Jezus Christus komt de mens met God in het reine,
- Door de Geest van God wordt de mens bevrijd uit de macht van de zonde,
- De bedoeling van de wet en de kracht van de Geest,
- Welke plaats joden en heidenen hebben in het plan van God met de mensheid,
- Hoe leef je als christen als antwoord op wat Jezus voor je gedaan heeft.
Zeer bekend is de uitspraak in 1:17: “De rechtvaardige zal door het geloof leven.”
7. 1 Korinthe
Paulus gaat in op allerlei kwesties die in deze gemeente speelden:
- de onderlinge verdeeldheid, maar dat we een dienen te zijn in Christus,
- ondanks de vele gaven is dat geen reden tot hoogmoed,
- ontucht in de gemeente dient aangepakt te worden,
- liever onrecht lijden, dan je recht bij een ongelovige rechter halen,
- richtlijnen voor het huwelijk,
- rekening houden met het geweten van de ander, en doe alles tot eer van God,
- richtlijnen voor het vieren van heilig avondmaal,
- uitleg m.b.t. de geestelijke gaven en hoe daarmee om te gaan in de samenkomst,
- samenvatting van de opstanding van Christus en die van ons.
Zeer bekend is hoofdstuk 13 waarin de weg van de liefde wordt behandeld.
8. 2 Korinthe
Dit is een brief waarin Paulus grotendeels zijn optreden verdedigd, omdat hij daarop is aangevallen door sommigen in deze gemeente. Maar door alles blijkt zijn liefde voor hen.
Bekend is 5:14-21 waar wordt gesmeekt je met God te verzoenen.
9. Galaten
In deze brief verzet Paulus zich fel tegen joods-christelijke predikers die zeiden dat pas door de besnijdenis en naleving van de wet van Mozes de mens deel kan krijgen aan het heil. Die opvatting tast het hart van het evangelie aan, namelijk dat nu het heil komt door het geloof in Christus en er in Hem juist vrijheid is.
Zeer bekend is het hoofdstuk 5 waarin de vrucht van de Geest wordt behandeld.
10. Efeze
In deze brief gaat Paulus in op de eenheid in verscheidenheid in de gemeente en het nieuwe leven van een christen.
Zeer bekend is het hoofdstuk 6 waarin de geestelijke wapenrusting wordt behandeld.
Maar ook hoofdstuk 5 waarin we worden opgeroepen elkaar te dienen door liefde en respect.
11. Filippenzen
De toon van deze brief is hartelijk en ongedwongen. Er staan prachtige teksten in.
Vooral hoofdstuk 2 is bekend vanwege de oproep de ander uitnemender te achten dan zichzelf en dat uitmondt in een lofzang over de gezindheid van Christus.
12. Kolossenzen
Paulus wijst in deze brief met name op aanwijsbare bedreigingen.
In hoofdstuk 1 schetst hij prachtig de plaats en positie die Christus van God heeft gekregen, zowel als belangrijkste van de hele schepping als wel als Hoofd van de gemeente.
13. 1 Thessalonicenzen
Hier legt Paulus een en ander uit over de terugkomst van Christus.
14. 2 Thessalonicenzen
De eerste brief heeft blijkbaar nog steeds de verwarring over de wederkomst van Christus niet kunnen wegnemen. Daarom wordt in deze brief daar nogmaals op ingegaan.
15. 1 Timotheüs
Paulus vraagt de jonge Timotheüs nog wat langer in de gemeente te Efeze te blijven om nog een en ander recht te zetten.
Hij geeft richtlijnen hoe om te gaan met:
- valse en ware leer, dwaalleraars,
- dank en het gebed,
- de aanstelling van oudsten, opzieners en diakenen
- de taak van Timotheüs,
- ouderen, jongeren, weduwen en slaven,
- rijkdom.
Omdat Paulus deze brief aan Timotheüs schrijft specifiek voor de situatie in Efeze kunnen niet alle aanwijzingen zonder meer buiten deze context generiek genomen worden.
16. 2 Timotheüs
Deze brief is wat persoonlijker aan Timotheüs gericht. Maar ook de waarschuwing tegen dwaalleraars en misleiders ontbreekt niet.
17. Titus
Zoals Timotheüs in Efeze nog een en ander in orde moet maken, zo helpt Titus op Kreta bij de verdere opbouw van de gemeente. Dus ook hier richtlijnen voor:
- de aanstellingen van oudsten,
- het omgaan met ouderen, jongeren, slaven.
Ook voor deze brief geldt voorzichtigheid de aanwijzingen generiek te nemen. Zowel in Efeze als op Kreta was het nodige aan de hand waardoor Paulus de teugels wat strak aantrekt. Maar ook om daarmee zowel de jonge Timotheüs als Titus autoriteit van optreden mee te geven.
18. Filemon
Dit is de meest persoonlijke brief van Paulus, met grote fijngevoeligheid geschreven. Paulus vraagt aan Filemon de bij hem weggelopen slaaf Onesimus weer in dienst te nemen. Onesimus is tot bekering gekomen en Paulus vraagt Filemon hem als een broer in het geloof te verwelkomen.
Brief aan de Hebreeërs
19. Hebreeën
Deze brief richt zich tegen Joodse christenen die het gevaar lopen door vervolging en valse prediking het nieuwe geloof in Christus of zelfs in God op te geven.
De schrijver hamert erop dat het Nieuwe Verbond zoveel beter is dan het Oude Verbond dat God met Israël had gesloten, omdat Christus ver boven de profeten, priesters en engelen van het Oude Verbond verheven is.
Wel roept hij op om een voorbeeld te nemen aan de vele geloofsgetuigen uit het Oude Verbond.
Zeer bekend is dan ook hoofdstuk 11 waar deze grote “wolk” van getuigen met hun geloofsdaden opgesomd wordt.
Dit hoofdstuk begint met de prachtige woorden: “Het geloof nu is de zekerheid van de dingen die je hoopt, en het bewijs van de dingen die je niet ziet.”
Het is de krachtigste samenvatting van wat geloven is, namelijk: een zeker weten en een vast vertrouwen dat alles wat God zegt en belooft in Zijn Woord betrouwbaar en waar is.
Algemene rondzendbrieven
20. Jakobus
Zeer waarschijnlijk een broer van de Here Jezus, die pas later Jezus erkende als Zoon van God en in de eerste gemeente een belangrijke plaats innam.
Het is een verzameling van spreuken, goede raadgevingen, en terechtwijzingen.
Wat uit zijn brief vooral naar voren komt is dat een geloof zonder daden een dood geloof is.
21. 1 Petrus
Petrus was een van de eerste discipelen van Jezus die door zijn extraverte karakter en radicaliteit nogal eens in de problemen kwam. Een ongepolijste diamant die eenmaal gepolijst door Jezus een rots wordt genoemd. Op de onomwonden geloofsbelijdenis van Petrus verklaart Jezus Zijn gemeente te bouwen.
Petrus steekt de gelovigen die in moeilijke omstandigheden zijn een hart onder de riem.
Petrus roept ons hier op om ons als levende stenen te laten gebruiken voor de bouw van een geestelijk huis. Van dit huis is Jezus de kostbare hoeksteen.
22. 2 Petrus
Hier roept Petrus de gelovigen op vast te houden aan geloof en niet te twijfelen aan de terugkomst van Jezus. Het feit dat het lang lijkt te duren komt niet omdat God treuzelt, maar omdat Hij geduld heeft met de mensen die nog niet geloven.
23. 1 Johannes
Johannes gaat in tegen mensen die denken dat als je kind van God bent je geen zonde meer kent. Ook geeft hij aan dat als je elkaar niet liefhebt, je daarmee ook God niet liefhebt. Aan de liefde naar elkaar kan iemands geloof getoetst worden. Bekend is zijn tekst dat God liefde is en dat die liefde angst uitdrijft.
24. 2 Johannes
Is een korte samenvatting van de eerste brief.
25. 3 Johannes
Johannes schrijft over een conflict met Diotrefes en roept de hulp in van Gajus.
26. Judas
Deze Judas zal een broer van de Here Jezus zijn geweest.
Het is een strijdbrief omdat het overgeleverde geloof gevaar loopt. Mensen lijken de vrijheid die zij Christus hebben te misbruiken.
Het apocalyptische of eschatologische geschrift
27. Openbaring aan Johannes
Dit boek is voor de meeste mensen een moeilijk boek. Er wordt veel symboliek in gebruikt en tegelijk gaat het ook over reële dingen.
Wat belangrijk is, is dat in alles Jezus als Overwinnaar zichtbaar is en dat Hij de mensen die in geloof Hem hebben aanvaard, behoedt tegen de vreselijke oordelen die over de wereld komen.
Het boek begint met een aantal aansporingen en bemoedigingen voor de gemeente.
Met een aantal verschillende perspectieven wordt vervolgens de wereldgeschiedenis geschetst.
Het eindigt met het tonen van het nieuwe Jeruzalem dat neerdaalt op de nieuwe aarde en er vanaf dat moment geen zonde, ziekte of dood, geen nacht, niets onreins of vervloekts meer is. Maar ook geen zee, tempel, zon en maan meer, omdat God zelf dan onze tempel is en Zijn heerlijk zelf ons verlicht.
Uit de troon van God stroomt een rivier van levend water helder als kristal. En midden in de stad staan aan weerszijden van de rivier en midden op haar straat, staan de bomen van het leven waardoor wij als koningen eeuwig zullen leven.
Ten slotte belooft Jezus spoedig te komen.
Zie voor een nadere uitleg van de vier evangeliën de artikelen onder het kopje “onderweg“
Zie voor een nadere uitleg van het boek Openbaring aan Johannes de artikelen onder het kopje “De voleinding.”